Wcześniej wszystko miało taki przyjemny zapach, a teraz świeże kwiaty pachną jakoś inaczej? Przestałeś już napawać się wonią domowego obiadu, bo nic już nie czujesz? Jeśli te objawy pozostały z tobą na dłużej niż dwa tygodnie to czas przyjrzeć się sprawie bliżej i skonsultować to ze specjalistą.

Jak działa zmysł węchu?

Warto najpierw wspomnieć, że według badań kobiety mają większe zdolności do odczuwania zapachów niż mężczyźni, a już szczególnie kobiety ciężarne, tak więc jeśli znajoma odbiera niektóre zapachy silniej, to nie jest to jeszcze powód do stresu.

Odczuwane przez nas aromaty to połączone ze sobą atomy, które przenoszone są z cząsteczkami powietrza. W ten sposób dostają się do jamy nosowej, gdzie przyklejają się do śluzu i są w nim transportowane za pomocą specjalnego białka OBP. Dzięki niemu docierają do zlokalizowanych na rzęskach komórek receptorowych, które rozpoznają zapach i przekazują go do węchomózgowia w postaci impulsów elektrycznych. 

Jakie wyróżniamy zaburzenia węchu?

Stan, w którym prawidłowo rozpoznajemy zapachy, nazywamy normosmią. Tak samo, jak prawidłowe wyczuwanie zapachu ma swoją nazwę, tak również własne określenia posiadają wszystkie zaburzenia węchu.

  • Parosmia– zmiana zapachu znanej nam woni np. jajka, które nagle zaczęły mieć słodką woń czy zmiana słodkiego zapachu ciasta na kwaśny i odrzucający.
  • Fantosmia– odczuwanie zapachów, których nie ma w danym momencie, halucynacje węchowe np. gdy wyczuwamy zapach świeżo zmielonej kawy, mimo że nikt jej nie parzy.
  • Hiposmia– pogorszenie się węchu, w takim przypadku chory mimo wszystko ma zmysł węchu, ale jest on jednak osłabiony.
  • Hiperosmia– nadmierne odczuwanie zapachów.
  • Anosmia– występuje wtedy, kiedy pacjent w ogóle traci zmysł powonienia.

Jak bada się zmysł węchu?

Badanie tego typu można podzielić na badania jakościowe i ilościowe.

Do pierwszego typu badań zmysłu węchu wykorzystuje się m.in. tzw. markery zapachowe, które nasycone są substancjami zapachowymi np. kawą czy amoniakiem. Pacjenci proszeni są o powąchanie ich, a następnie o zidentyfikowanie zapachu. Czasem badany dostaje także zbiór nazw tych substancji i musi je jedynie przyporządkować do markerów, np. w próbce numer jeden znajduje się wanilia itd.

Innym badaniem używanym do diagnozowania zaburzeń węchu jest elektroolfaktografia. Test ten pozwala rejestrować zmienność aktywności nabłonka w nosie, w zależności od stymulowania go różnymi bodźcami zapachowymi o odmiennym natężeniu.

Pilnuj swojego nosa

Zmysł węchu dostarcza nam wielu informacji – czy jakaś potrawa jest jeszcze jadalna, czy powietrze nie jest zbyt zanieczyszczone, a nawet może wpływać na nasze samopoczucie i odczuwanie głodu. Warto zatem dbać o swój nos i badać go, gdy zauważymy długotrwałe zaburzenia w jego codziennym działaniu.


Sprawdź naszą ofertę badania węchu na: neurolog – klinika zmysłów!